مسعود رجوی ـ استراتژی قیام و سرنگونی (۱۴) اشرف کانون استراتژیکی نبرد

***

اما در آن زمان که این جماعت به استثنای شخص خمینی، در بیرون و داخل زندان از مجاهدین هواداری می‌کردند، تعدادی بودند که به‌راستی شیفته مجاهدین بودند.
یکی آیت‌الله انواری بود که می‌گفتند در سال 1343فتوای قتل حسنعلی منصور نخست‌وزیر شاه را داده است که البته خودش هیچ‌گاه این را به ما نمی‌گفت. در سال 51در زندان قصر مراسمی به‌مناسبت عاشورا داشتیم که همه زندانیان شرکت کرده بودند. من هم یکی از سخنرانان بودم و تاریخچه صدر اسلام از رحلت پیامبر تا قیام عاشورا را بازگو کردم. بعد، همین آقای انواری گفته بود که دیدگاهش بالکل نسبت به اسلام و مجاهدین عوض شده و تابه‌حال در تمام عمر خود، چنین درک و دریافتی از اسلام نداشته است…

نمونه دیگر آیت‌الله ربّانی شیرازی بود. یک بار در زندان قصر به او گفته بودم که قرآن را باید از نو به فارسی ترجمه کرد تا برای عموم قابل فهم شود. او بارها و بارها این کار را از من پیگیری می‌کرد و می‌گفت: آقا بیایید این کار را با همدیگر شروع کنیم و مشترکاً به ترجمه فارسی قرآن بپردازیم. اما من طفره می‌رفتم چون تردیدی نداشتم که تضادها و اختلافاتمان سرباز خواهدکرد. در سال 52هم به اصرار می‌خواست که برای او کلاس اقتصاد از دیدگاه اسلام بگذارم و سرانجام من 10جلسه با او بحث اقتصاد گذاشتم که در حال قدم زدن در حیاط بند 6زندان قصر برگزار می‌شد. در پایان برای ربانی هیچ سؤال و ابهامی باقی نماند و طبق نصوص قرآن و نهج‌البلاغه و سیره پیامبر و ائمه، مطلقاً به حقانیت و اصالت اسلام ضدارتجاعی و ضد بهره‌کشی قانع و متقاعد بود.

در آن سالها دو نفر دیگر هم بودند که به راستی در زندان شیفته مجاهدین بودند. یکی حاج عراقی بود و دیگری دکتر عباس شیبانی. حاج عراقی که بعداً در سال ۵۸توسط گروه فرقان ترور شد و بعد از بازگشت خمینی از پاریس در بسیاری از صحنه‌ها با او بود، در آن سالها جزییات روابط خمینی با مظفر بقایی و حسن آیت از زمان نخست‌وزیری مصدق ببعد را به تفصیل برای ما شرح می‌داد. او به‌خصوص در برابر سردار خیابانی و مجاهد خلق کاظم ذوالانوار بسیار خاضع بود و حرف شنوی داشت.

از شگفتیهای روزگار این بود که پس از ضربه اپورتونیستهای چپ‌نما به مجاهدین و سربرداشتن جریان ارتجاعی راست که عراقی و ربانی و انواری را با خود برد و به ضدیت با مجاهدین درغلتیدند، در زمستان ۵۶روزی دراوین در اخبار تلویزیون به چشم دیدیم که انواری و عراقی و عسکر اولادی که اوهم قبلاً به مجاهدین بسیار ابراز نزدیکی وارادت می‌کرد، سه بار شاهنشاه آریامهر را سپاس گفته و با فضاحت بر سوابق زندان خود مهر ندامت و پایان زدند. بعد هم که خمینی سر رسید، خمینی چی دو آتشه شدند.

اما دکتر عباس شیبانی که بعداً عضو شورای انقلاب خمینی، وزیر کشاورزی و از سران حزب جمهوری اسلامی از آب درآمد، از همه به مجاهدین نزدیکتر بود. از زمان دانشجویی در سالهای ۱۳۳۵به بعد بسیار فعال بود، بارها دستگیر و زندانی شده و فرد مشهوری بود. اگر درست یادم مانده باشد یک‌سال کنفدراسیون دانشجویان در خارج کشور هم یک سال او را به‌عنوان زندانی سیاسی نمونه معرفی کرد.

شیبانی از سال 48و 49به‌خاطر عنصر مبارزه جویانه‌اش، در ارتباط با بنیانگذاران شهید سازمان قرار داشت و سمپاتی فوق‌العاده‌ای نسبت به ما پیدا کرده بود. در سال 51پس از دستگیری به زندان قصر آمد. برادر همسرش، مجاهد شهید محمد مفیدی هم از شهیدان تیرباران شده خودمان بود. در زندان شماره 3قصر با «صفر خان» قدیمی‌ترین زندانی سیاسی ایران، بیژن (جزنی) و موسی و شیبانی هم اتاق بودیم. در بند ۶زندان شماره ۱قصر نیز شیبانی با بیژن و موسی و من در یک اتاق بود. در سال ۵۴و ۵۵هم در اوین من و او هم اتاق بودیم. یک نمونه ندارم که حتی یک بار، از ضوابط تشکیلات ما در داخل زندان تخطی کرده باشد. از آنجاکه از سالهای قبل سابقه مبارزاتی داشت و نهضت آزادی را هم کهنه کرده بود، به راستی شیفته مجاهدین بود. او در زندان پزشک همه ما بود. به‌خاطر رسیدگیهای فوق‌العاده پزشکی به خود من در زمان بیماری و به‌خصوص هر بار که از بازجویی و شکنجه‌گاه کمیته برمی‌گشتم، همیشه خجلت‌زده و ارادتمندش بودم. در مقابل آخوندها هم سفت و سخت از مصدق طرفداری می‌کرد.
در سالهای زندان کاری نبود که شیبانی و همسرش برای ما و خانواده‌های شهیدان انجام ندهند. از رساندن پیامها و خبرها تا کمک مالی و دارو و نیازمندیهای صنفی زندانیان….

از بابت سیاسی و خط مشی مبارزاتی با ما هیچ زاویه و اختلافی نداشت. اما دستگاه ایدئولوژیکی خودش را داشت که در این زمینه با او در آتش‌بس بودیم. مثلاًًً با وجودیکه خودش قهرمان شطرنج بود، چون مراجع شطرنج را شرعاً حرام کرده بودند، شطرنج بازی نمی‌کرد.
بعد از ضربه اپورتونیستها یکبار در حالت عصبانیت به من گفت اگر کار با من باشد و تو مانع نشوی، همه مارکسیستها را می‌گذارم سینه دیوار. به او گفتم: دکتر، شوخی می‌کنید و عصبانی هستید، آخر ما که نباید در برابر شهادت شریف واقفی و سایر برادرانمان توسط آنها، عکس‌العمل نشان بدهیم. اما او قسم خورد که حرفش جدی است…

دو سه سال بعد، در اواخر سال 57بعد از آزادی از زندان، وقتی در خانه‌اش در تهران به دیدار او رفتم و البته نمی‌دانستم اکنون عضو شورای انقلاب خمینی است. این دکتر شیبانی دیگر آن هم سلول سابق نبود. در حزب جمهوری اسلامی و تحت‌امر بهشتی، در حاکمیت غرق شده بود. گفتم دکتر، شما از زمان دانشجویی مصدقی سفت و سخت بو دید، حالا چه شده که به حزب جمهوری اسلامی‌رفته‌اید؟!
خویشتن نشناخت مسکین آدمی
از فزونی آمد و شد در کمی
خویشتن را آدمی ارزان فروخت
بود اطلس خویش، بر دلقی بدوخت
لعنت بر خمینی که رجال ما را این‌چنین شکار و درو می‌کرد…

***

بحث درباره خبرگان ولایت‌فقیه به‌جای مؤسسان را، با نقل قسمتهایی از سرمقاله «مجاهد» در ۳۰مهر ۱۳۵۸به پایان می‌برم تا بدانید که مجاهدین در آن روزگار در بحبوحه تنوره کشیدن خمینی چه می‌گفتند. همان خمینی که با اشاره انگشت او «امت همیشه در صحنه» نعره‌های «مرگ بر منافق» سر می‌دادند و هر روز باید به این خاطرمشت و چماق و گلوله می‌خوردیم. سینه سپر کردن در برابر خمینی و ولایت‌فقیه، آن هم ا ز موضع اسلام، کار هر کس نبود.
در آن زمان به‌خصوص پس از گروگانگیری، صدبار فراتر از همین تیغ‌کشیها و فضای رعب و وحشتی که امسال پس از قیام عاشورا به‌راه انداختند ، فضایی ساخته بودند که نگو و نپرس.

لشکر کشی به کردستان ادامه داشت و خوزستان هم زیر ضرب بود. پدر (طالقانی) در گذشته و بازرگان از دور خارج شده بود. نهضت آزادی یارای دم زدن در مورد ولایت‌فقیه نداشت و شریک حاکمیت بود. در روز رفراندوم تلویزیون رژیم داریوش فروهر را نشان می‌داد که زیر بغل اللهیار صالح برجسته‌ترین بازمانده جبهه ملی را گرفته و او را کشان کشان برای رأی دادن به قانون اساسی ولایت‌فقیه پای صندوق می‌برد. بنی‌صدر که بعداً نخستین رئیس‌جمهور رژیم شد، می‌نوشت که اصلاً خودش یکی از هفت نفر نویسندگان اصل ۱۱۰(ولایت فقیه) در خبرگان بوده است.
آنها هم که در انتخابات مجلس بررسی قانون اساسی در خبرگان با ما ائتلاف کرده بودند، هر یک «از گوشه‌یی فرا رفتند» و پای تحریم و عدم شرکت نیامدند.

شگفتا که در آستانه رفراندم خبرگان و قانون اساسی ولایت‌فقیه، رهبران «کارکشته» حزب توده هر روز در پی دیدار با من و موسی بودند تا بلکه ما «جوانان ناپخته» را مانند «جوانان به خط آمده» اکثریتی در خط امام و در دیگ ولایت، پخته و سوخته نمایند! می‌خواستند ما را هم مثل خودشان به رأی دادن به دیکتاتوری ولایت‌فقیه ترغیب و تشویق کنند و از هم سو شدن با «امپریالیسم آمریکا» پرهیز بدهند! البته ما هرگز ملاقات با رهبران حزب توده را نپذیرفتیم تا هم‌چنان انقلابی و سرکش در برابر ارتجاع، باقی بمانیم. نگو که روسها با «آنها (یعنی دیکتاتوری حاکم) بودند، نه با ما»! به‌خصوص که شوروی در آستانه حمله و اشغال افغانستان بود و هوای خمینی را داشت. 12آذر روز رفراندم قانون اساسی ولایت‌فقیه در ایران بود وکمتر از یک ماه بعد در 6دی 1358نیروهای شوروی وارد افغانستان شدند. مسأله بر سر عملکرد تاریخی روحانیت شیعه وسرنوشت آنست. در پس پرده ولایت‌فقیه، حقیقت این است که روحانیت شیعه برای نخستین بار پس از هزار وچندصدسال به حاکمیت سیاسی نزدیک شده است. البته ما فعلاً در این بحث از نمونه‌هایی نظیر این‌که شاه طهماسب اول نیزاختیار ولایت را از مجتهد به‌اصطلاح جامع الشرایط زمانش کسب نموده وقدرت سیاسی و مذهبی را یکجا حائز شد، صرفنظر می‌کنیم. آری مسأله این است که روحانیت شیعه با همه سوابق مبارزاتی تاریخی خود اکنون بر سر دوراهی آزمایش ایستاده است راه اول همان مذهب اعتراض وناخرسندی تکاملی است که روحانیت مبارز را از یک سو باتوده‌های محروم پیوند می‌داد، و از سوی دیگربا دوری از جاذبه‌های قدرت در برابر ظلمه وحکام جور رودر رو می‌نمود. راه دوم همان مسلک شناخته شده رضا و سازش است که با دورشدن از واقعیات اجتماعی و خواسته‌های انقلابی ومردمی آغاز شده و به بیعت با استعمارگران وجاذبه‌های قدرت منتهی می‌شود. در رابطه با همین مسیردوم است که می‌بینیم زودتراز همه انقلابیون کشور ما زیر تیغ قرار گرفته وبایستی انواع فشارها وتهمتها و شکنجه‌ها راتحمل کنند. بگذارید بپرسم در مقابل این تیغ‌های آخته ارتجاعی پس کجایند آن روحانیان آزاده وفقیهی که تقیه را کنار گذاشته وزبان حقیقت ازنیام برکشند؟ شما که یک عمرخلوص وشهامت علی (ع) ها وحسین (ع) ها را تبلیغ می‌کنید آیا نمی‌بینید که در این مملکت به نام اسلام چه می‌کنند؟ پس چرا سکوت کرده‌اید؟ آیا نمی‌بینید که نسل جدید انقلابی چگونه دارد به اسلام (که شما گوشت وپوستتان را هم مرهون آن هستید) بدبین می‌شوند؟ شما چگونه می‌توانید تضمین کنید که ازاینگونه ولایت‌فقیه استبداد وانحصارطلبی بیرون نیاید؟ آیا حرف شما را باور کنیم یاآن انتخابات کذائی، و این ترکیب انحصاری شگفت‌انگیز خبرگان را؟ آیابه‌راستی شما با آن انتخابات و این خبرگان برای اسلام آبروخریدید؟ هیهات! البته روی سخن ما با کسانی است که می‌فهمند ودرد مکتب و مردم هم دارند. والا حساب سوداگران دین و آنها که از رنج خردوری وتفکر آزادند جداست. این‌جاست که این حرف پدر طالقانی که گفته بود ”می‌ترسم درچنین مجالسی اسلام دفن شود“ پشت هربیدار دل وصاحب دردی را می‌لرزاند. این‌جاست که ما با روحانیت مبارزمان هشداری تاریخی داریم. هشداری که بی‌گمان ازعمق ضمیر تمام شهدا برمی‌خیزد. پیام اینست: اگر سنت انقلابی ومردمی تشیع را نادیده بگیرید، اگر پاس شهدای تشیع و انقلابیون را نگاه ندارید، و اگر سرمست جاذبه‌های قدرت شوید خود را به‌دست خویشتن نفی کرده و به دستیاران درجه چندم حکام ظالمی که مجدداً سرخواهند رسید، تبدیل خواهید نمود». - «اما حقیقت پرشکوهی که فراتر از تمام این کش وقوسها چون خورشید می‌درخشد، اصالت، حقانیت وشکوفایی اسلام راستین ضد بهره‌کشی است. که پیشرفت آن هرگز ملازم با این یا آن قشرویا این لباس و آن لباس نیست. و تنها درپیشانی افراد یا گروههایی نوشته ومقررشده است که در راه خدا ”بخل“ نورزند وپستی روا ندارند. برحسب این قرار تکاملی همه انواع و افراد و قشرها وگروه‌های ناشایسته نسخ ونفی شده با انتخابی اصلح وانسب به انواع صالح وشایسته، جانشین و ”تبدیل“ می‌شوند: هَاأَنتم هَؤلَاء تدعَونَ لتنفقوا فی سَبیل اللَّه فَمنکم مَّن یَبخَل وَمَن یَبخَل فَإنَّمَا یَبخَل عَن نَّفسه وَاللَّه الغَنیّ وَأَنتم الفقَرَاء وَإن تَتَوَلَّوا یَستَبدل قَومًا غَیرَکم ثمَّ لَا یَکونوا أَمثَالَکم …. اکنون اینک شمائید که خوانده می‌شوید تا در راه خدا به انفاق وفداکاری (ودرگذشتن ازشهوات وجاه‌طلبی هاتان) بپردازید. پس کسانی از شما بخل ودریغ می‌ورزند. این است و جز این نیست که اینان برنفس خویشتن بخل ورزیده‌اند وخدا بی‌نیاز است. و این شمائید که نیازمندید و اگر به راه خدا پشت کنید خدا ”جانشین“ و ”تبدیل“ می‌سازد گروهی غیر از شما را که هم‌چون شما نیستند».

 

مسعود رجوی سپس به تظاهرات بزرگ هفتم اردیبهشت اشاره کرد و گفت: